

Nằm trong quần thể khu di tích thắng cảnh chùa Hương, tuyến chùa Tuyết Sơn
nằm trên địa bàn thôn phú Yên thuộc xã Hương Sơn. Quý khách muốn tới thăm quan
khu vực này cũng phải trải qua dòng suối Tuyết dài 1.5km để đến được của
chùa, gồm chùa Bảo Đài và Động Tuyết Sơn
Trên cửa động khắc ba
chữ Hán “Ngọc long động”, trong động chia thành hai nhánh động nhỏ. Một nhánh
động là tam bảo thờ phật bên cạnh có khối thạch nhũ gọi là cây trường tuyết,
trong vách đá có bức tượng phù điêu tạc bà quận chúa Ngọc Hương (Người mở ra
động làm nơi thờ phật năm 1694) với đường nét chạm khắc mềm mại mang dáng vẻ
hiền từ của một bà vãi tham thiền mộ đạo. Nhánh động bên là điện thờ mẫu, có
tượng các cô, các cậu bằng đá.
Từ chùa Bảo Đài du khách
đi khoảng 1200m thì tới động Tuyết Sơn, đường vào động tương đối bằng phẳng,
động ở trên thế cao lưng chừng núi, cảnh trí nơi đây rất nên thơ. Bởi vậy Phan
Huy Chú từng viết: “… Tuyết Sơn ở huyện Hoài An, có nhiều lớp núi cao, trong
núi có hang động rất đẹp... Trên núi có pho tượng phật bằng đá, lại có những
cây thông mọc từng hàng, coi như một dãy tán, cảnh trí xanh tốt âm u”.
Trên cửa động có khắc ba
chữ nôm “Ngọc long động”, trong động chia thành hai nhánh động nhỏ: một nhánh
động là tam bảo thờ phật bên cạnh có khối thạch nhũ gọi là cây trường tuyết,
trong vách đá có bức tượng phù điêu tạc bà quận chúa Ngọc Hương (Người mở ra
động làm nơi thờ phật năm 1694) với đường nét chạm khắc mềm mại mang dáng vẻ
hiền từ của một bà vãi tham thiền mộ đạo. Nhánh động bên là điện thờ mẫu, có
tượng các cô, các cậu bằng đá.
Động Tuyết Sơn có nhiều
nhũ đá đẹp, theo Phan Huy Chú "có chỗ quấn quýt như một ổ rồng" vì
vậy người ta đặt tên cho động Tuyết Sơn là "Ngọc Long Động".
Mùa xuân năm canh dần
(1770) Chúa Tĩnh Đô Vương Trịnh Sâm tuần du phương Nam qua chùa Bảo Đài có đề
khắc những chữ "Kỳ sơn tú thuỷ" "Bạch tuyết môn",
"Ngọc long động" càng lam tôn vinh vẻ đẹp nơi đây.
Mấy năm gần đây, dưới sự
trụ trì của sư thầy Thích Đàm Quy cùng nhân dân thôn Phú Yên và thập phương,
được sự giúp đỡ của Ban quản lý khu di tích thắng cảnh Hương sơn, Nhà chùa đã
từng bước xây dựng tôn tạo quần thể di tích thắng cảnh tuyến Tuyết Sơn ngày một
xứng danh là cảnh "kỳ sơn tú thuỷ".
Theo lịch sử chùa Hương
Tác giả: Cụ Nguyễn Đức
Bảng